Sole i ich roztwory

 

Sole i ich roztwory

Sole. Wiadomo, że roztwór, zawierający kwas, można zobojętnić (zneutralizować) dolewając do tego roztworu odpowiednią ilość zasady. Wtedy ani papierek lakmusowy czerwony, ani niebieski zanurzony w takim roztworze nie zmieni barwy. Podobnie można zobojętnić zasadę, dolewając do niej kwasu. Jeśli z otrzymanego w podobny sposób roztworu odparujemy wodę, to w naczyniu pozostanie ciało stałe nie mające cech ani zasady, ani kwasu. Ciała tego rodzaju stanowią sole.

Solami nazywamy związki chemiczne, których cząsteczki zawierają atomy metali i reszty kwasowe.

 

Reakcja zobojętniania wyraża się następująco.

 Kwas plus zasada równa się sól plus woda. Tak np. kwas siarkowy z zasadą potasową daje sól zwaną siarczanem potasu i wodę.

H2S04+2KOH = K2S04+2H20

Kwas azotowy zobojętniony wodorotlenkiem sodowym daje sól zwaną azotanem sodu oraz wodę

HNO3+NaOH = NaNO3+H20

Zobojętniamy kwas solny wodorotlenkiem sodowym, otrzymujemy sól kuchenną (NaCi) i wodę

HC1+NaOH NaC1+H20

Sole mogą powstawać również przez działanie kwasami na metale wg reakcji: kwas plus metal równa się sól plus wodór

2HC1+Zn = ZnCl2+2H

(sól ZnC12 nazywa się chlorkiem cynku).

Jeśli do kwasu siarkowego wrzucimy kawałek miedzi, to naprzód miedź się utleni na CuO, a następnie zajdzie reakcja:

CuO+H2S04 = CuSO4+H20 (sól CuSO4 nazywa się siarczanem miedzi).

Sole mają olbrzymie znaczenie zarówno dla życia organicznego, jak i w zastosowaniu praktycznym w przemyśle i w technice. Wiele soli znajduje się w skorupie ziemskiej w postaci różnych minerałów. Np. węglan wapnia spotkamy w postaci marmurów, kredy, skorup mięczaków, jaj itd. Granity zawierają sole krzemowe. Sole kwasu azotowego (azotany) znajdują się w glebie, stanowiąc niezbędną pożywkę dla roślin, a przez nie dla zwierząt i ludzi. Podobnie sól kuchenna oraz sole fosforowo-wapienne, czyli fosforany wapnia, są niezbędne dla ludzi i zwierząt, gdyż tworzą główny składnik kości. Uwodniony siarczan wapnia CaSO42H2O tworzy gips lub jego odmianę — alabaster. Azotan sodu lub saletra chilijska (NaNO3) używane są jako nawóz oraz do wyrobu kwasu azotowego I saletry potasowej KNO3. Azotanu potasu używa się do wyrobu prochu strzelniczego, sole srebra stosuje się w fototechnice; węglan potasu (K2C03), czyli potaż, ma zastosowanie w wyrobie mydeł i szkła siarczan magnezu i węglan sodu (soda) mają zastosowanie w przemyśle i w medycynie; siarczan miedzi — w elektrotechnice; chlorek rtęciowy (sublimat) służy jako środek antyseptyczny itd. Oczywiście przytoczyliśmy tu tylko niewiele soli oraz nieliczne przykłady ich znaczenia i stosowania.

 

Sole, w których skład wchodzą tylko metal i reszta kwasowa, nazywamy solami obojętnymi.

 

Oprócz takich soli istnieją jeszcze sole kwaśne i sole zasadowe. W solach kwaśnych oprócz atomu metalu występuj atom wodoru, np. NaHSO4 = kwaśny siarczan sodu. Atom wodoru zastępuje tu drugi atom sodu w soli obojętnej (Na2SO4) W solach zasadowych oprócz metalu znajdują się grupy wodorotlenowe (OH).